22. Biennale Plakatu

Mający już blisko pół wieku konkurs obejmuje nagrody w pięciu kategoriach (plakat ideowy, promujący kulturę, reklamowy, debiu­tancki i kategoria specjalna), ale z mojego punktu widzenia podział ten nie ma znaczenia, bo nie wyróżnia takich kategorii, jak plakat graficzny i typograficzny.

Pierwsze, co mnie uderzyło, kiedy weszłam do wilanowskiego Muzeum Plakatu to niesamowity natłok bodźców. Krótko mówiąc, przestrzeń wystawiennicza jest za mała dla tak dużej ilości pla­katów, a do tego jeszcze została w mało komfortowy sposób przystosowana. Prezentowane prace zajmują niemal całą po­wierzch­nię ścian – od sufitu do około pół metra nad ziemią. W efekcie utworzyły się kolumny złożone z 3–4 plakatów. Wszystko ułożone ciasno i dopasowane jak puzzle. Nie dość, że poszczególne prace nie mogły złapać oddechu, przytłoczone przez kolory i kształty napierające ze wszystkoch stron, to dodatkowo jeszcze plakaty powieszone wyżej były zwyczajnie słabo widoczne, a tekst z wykorzystaniem mniejszego stopnia pisma był niemal zupełnie nieczytelny. Nieco więcej przestrzeni miały plakaty, które wywie­szono na poziomie antresoli –choć wyeksponowano je w sposób nudny, bo w linii i pojedynczo, to ich odbiór był znacznie łatwiejszy.




Ze względu na moje dosyć wyraźnie ukierunkowane zainte­reso­wania, część plakatów była mi w dużej mierze obojętna. Z prac wskazanych przez jurorów na kolana rzucił mnie tylko Złoty Medal w kategorii reklamowej („Buttonfly”). Wielka mucha zbudowana z błyszczących (efekt nie do oddania na zdjęciu) guzików. Nic zaska­kującego, w końcu na biennale mamy do czynienia z prawdzi­wymi gigantami plakatu – ta praca jest autorstwa Stefana Sagmeistera, znanego pewnie w dużej mierze z kontrowersyjnych publikacji autobiograficznych „Tings I Have Learned In My Life So Far” inbsp;„Made You Look„.



Były też wielkie polskie nazwiska, jak Pluta czy Majewski, ale z przykrością stwierdziłam, że żaden z plakatów tego pokolenia nie jest w stanie mnie zaskoczyć. Od strony technicznej przykuwają uwagą jakąś szlachetnością i surowością, ale nie mogę się ciągle oprzeć wrażeniu, że ta estetyka już mi się znudziła, że to już było tyle razy (a mówię to ja, miłośniczka typograficznych staroci, nekrofil niemal!).



Odniosłam też wrażenie, że ogólnie najlepsze plakaty pojawiły się w kategorii „kultura” – zwłaszcza plakaty teatralne (choć akurat te wybrane przez jurorów mogłyby sugerować coś innego, jeśli idzie o mój gust). Sporo było też autotematyzmu – plakatów o wys­ta­wach plakatów czy o robieniu plakatów. (Świetny „Poniedziałek”, który przypomniał mi o tym komiksie i tym uroczym filmiku Jacques'a Khouri.) Tu jestem już chyba blisko truizmu, że najlep­sze są te prace, których tematykę autor zna dobrze. Zatem czas się wycofać.

Na koniec. Nie mogło się obyć bez klasycznych sucharów typo­graficznych – pojawił się plakat z hasłem z Alana Fletchera: „Helvetica is to typeface as Toblerone is to chocolate”. Żeby jednak nie było  sucho, plakat dowcipny: