Sztuka odmowy

Sza­le­nie za­in­spi­ro­wa­ło mnie wy­stę­pie­nie Ja­so­na San­ta Ma­rii w ra­mach no­wo­jor­skiej edy­cji Cre­ati­ve Mor­nings (k­toś wie, kie­dy ru­szy war­szaw­ska? albo kie­dy po­ja­wi się kra­kow­ska?). Ja­son mówił o tym, jak w trak­cie swo­jej ka­rie­ry jako wol­ny strze­lec uczył się mó­wić „nie”. Opo­wia­dał o tym, jak wpa­ko­wał się w pro­jekt, któ­ry – choć nie był zbyt eks­cy­tu­ją­cy – miał po­móc mu sta­nąć na nogi i za­ro­bić tro­chę pie­nię­dzy na po­czą­tek. Osta­tecz­nie Ja­son stra­cił wię­cej ner­wów, niż za­ro­bił pie­nię­dzy. Więc nie by­ło war­to.

Kil­ka wy­mie­nio­nych w wy­stą­pie­niu wy­znacz­ni­ków, któ­ry­mi war­to się kie­ro­wać przy an­ga­żo­wa­niu się w pro­jek­ty, to m.in: czy klient nie jest kom­plet­nym dzi­wa­kiem (czy nie pi­sze zbyt dłu­gich lub zbyt krót­kich ma­ili? ja­kie robi pierw­sze wra­że­nie?) oraz czy na­praw­dę po­trze­bu­je się pie­nię­dzy (czy mam dach nad gło­wą? je­dze­nie w lo­dów­ce?). Ja­son mó­wi o świa­do­mym kształ­to­wa­niu ścież­ki za­wo­do­wej, spe­cja­li­za­cji, o znaj­do­wa­niu cza­su na wła­sne pro­jek­ty. Wszyst­ko to brzmi nie­sa­mo­wi­cie in­spi­ru­ją­co, czło­wiek ma ocho­tę od­rzu­cić po­ło­wę zle­ceń, za­jąć się rę­ko­dzie­łem i żyć w har­mo­nii.

My­ślę jed­nak, że taka po­sta­wa wy­ma­ga ogrom­nej od­wa­gi. Teo­re­tycz­nie mo­gę so­bie po­zwo­lić na od­rzu­ce­nie do­wol­nej licz­by pro­po­zy­cji, bo to nie jest moje głów­ne źró­dło utrzy­ma­nia. Jed­no­cze­śnie mam po­czu­cie, że rezygnując z jakiejś współpracy, tra­cę fan­ta­stycz­ną oka­zję, że­by się cze­goś na­uczyć, bo w tej chwi­li pra­ca nad danym zle­ce­niem jest dla mnie przede wszyst­kim na­uką, spraw­dzia­nem i zdo­by­wa­niem do­świad­cze­nia. Poza tym je­śli raz po­wiem nie, to już wię­cej mnie nie za­pro­szą do współ­pra­cy, praw­da? A jed­no­cze­śnie po­tra­fię znie­na­wi­dzić pro­jekt, któ­ry miał być wspa­nia­łą przy­go­dą, je­śli tyl­ko cią­gnie się zbyt dłu­go. Mam wra­że­nie, że je­stem krót­ko­dy­stan­sow­cem, ma­ra­ton nie dla mnie, za szyb­ko tra­cę ser­ce do pro­jek­tu. Na­wet je­śli współ­pra­cu­ję z wspa­nia­ły­mi ludź­mi i je­stem cią­gle mo­ty­wo­wa­na, to trud­no mi sku­pić się nad czymś, cze­go ko­niec jest zbyt od­le­gły (tj. wy­kra­cza poza trzy mie­sią­ce). Mo­że to po­wi­nien być mój wy­znacz­nik, kie­dy na­le­ży po­wie­dzieć „nie”?

Slajd z wystąpienia. Jason dał mi (nam) prawo mówić „nie”.